วันนี้เรามาทำความรู้จักประเพณีลอยกระทง ในแบบฉบับวิถีชาวพุทธ
ประเพณีลอยกระทงเป็นประเพณีที่มีมานานแล้ว
บ้างก็ว่ามีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยบ้างบอกว่ามีมาตั้งแต่ก่อนสุโขทัย
และยังมีทฤษฎีอื่น ๆ อีกหลายทฤษฎี
แต่ความจริงแล้วตั้งแต่เริ่มมีประวัติศาสตร์ชาติไทยขึ้นมา
ก็มีประเพณีลอยกระทงอยู่แล้ว
ส่วนวัตถุประสงค์และความเป็นมาของการลอยกระทงมีดังนี้
ประการแรก เป็นการบูชาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
คือ บูชารอยพระบาทพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่ริมฝั่งแม่น้ำนัมมทามหานที
และบูชาพระเขี้ยวแก้วของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในเจดีย์จุฬามณีที่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์
ในบางท้องที่ลอยกระทงเพื่อ บูชารอยพระบาทพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ที่ประทับรอยไว้ เมื่อครั้งไปแสดงธรรมในนาคพิภพ
คือมีอยู่ช่วงหนึ่งพญานาคอาราธนาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ไปแสดงธรรมในนาคพิภพ
หลังจากแสดงธรรมแล้ว ขณะจะเสด็จกลับ พญานาคกราบอาราธนาให้พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ช่วยประทับรอยพระบาทไว้เป็นที่ระลึก
ณ ริมฝั่งแม่น้ำนัมมทามหานที พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงประทับรอยพระบาทเอาไว้ เพราะฉะนั้น ถึงคราววันลอยกระทง จึงถือว่าเป็นการบูชารอยพระบาทพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ระลึกถึงโอกาสที่เสด็จไปแสดงธรรมในนาคพิภพ
บางท้องที่บูชาพระเขี้ยวแก้ว การลอยโคมปล่อยขึ้นฟ้า
เป็นการจุดประทีปบูชาพระเขี้ยวแก้ว ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในเจดีย์จุฬามณีที่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์
พระเขี้ยวแก้วของพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามีทั้งหมด 4 องค์
องค์หนึ่งบรรจุอยู่ในจุฬามณีเจดีย์ บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
เมื่อถึงคราววันเพ็ญพระอินทร์จะนำหมู่เทวดาไปบูชาพระเขี้ยวแก้วที่จุฬามณี
ส่วนมนุษย์โลกได้จุดโคมลอยแล้วส่งใจ ไปบูชาพระเขี้ยวแก้วที่จุฬามณีเจดีย์
พิธีลอยโคม ถือเป็นการรวมใจทุกคนเพื่อบูชาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ประการที่สอง บูชาพระแม่คงคาการลอยกระทง เป็นการบูชาพระแม่คงคาในวันเพ็ญพระจันทร์เต็มดวงที่มีน้ำเต็มตลิ่งบริบูรณ์ที่สุด
เป็นการแสดงความขอบคุณ ผืนน้ำเพราะมนุษย์เราอยู่ได้ต้องอาศัยน้ำ ตั้งแต่โบราณมา
ชุมชนไหนจะสร้างเมืองต้องอยู่ติดแม่น้ำ ไม่มีแหล่งน้ำสร้างเมืองไม่ได้
ต้องสร้างอิงแหล่งน้ำทั้งนั้น
ฉะนั้นในรอบ 12 เดือน
เดือนที่เหมาะที่สุดที่จะทำพิธีก็คือเดือน 12 เพราะว่าน้ำเต็มบริบูรณ์
แล้วชาวนาส่วนใหญ่ก็เกี่ยวข้าวเสร็จเรียบร้อย งานก็เสร็จแล้ว
น้ำก็เต็มท่าได้จังหวะพอดี ก็ถือเอาเทศกาลนี้มาลอยกระทงกันในคืนวันเพ็ญ น้ำเต็มตลิ่งพระจันทร์สว่างเด่นบนฟ้า
การบูชาน้ำก็ต้องหาอะไรที่ลอยได้ แล้วกลางคืนมืด ๆ ไม่มีความสว่าง
มองไม่เห็นอะไรก็ต้องบูชาด้วยความสว่าง จะเป็นความสว่างรูปแบบไหนก็แล้วแต่ท้องที่
แต่จะเหมือนกันอยู่อย่างหนึ่งคือต้องมีความสว่างเหมือนกันหมด
ในภาคกลางบูชาด้วยกระทงที่ทำด้วยใบตองมีเทียนปัก
ต่อมามีโฟมก็ใช้โฟม ทำกระทง แต่บางคนไม่เอาโฟม ชอบกระทงแบบธรรมชาติ
ที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อมทางเหนืออย่างจังหวัดตาก ขึ้นชื่อลือชาเรื่องกระทงสาย
เขาเอากะลามะพร้าวมาขัดให้สะอาด แล้วเอาเทียนพรรษาหลอมมาใส่ในกะลา ตรงกลางเอาด้ายดิบมาทำเป็นไส้เทียน
เตรียมไว้เป็นพันกะลาเลย ถึงคราวก็นำไปลอยในแม่น้ำปิงที่จังหวัดตาก
จุดแล้วก็ลอยตาม ๆ กันไป
จนบางคนที่เห็นกระทงไหลเป็นสายก็คิดว่าคงมีเชือกผูกอยู่ข้างล่าง จริง ๆ ไม่มี
เผอิญแม่น้ำปิงที่ผ่านจังหวัดตาก ข้างล่างมีสันทรายอยู่
เวลาน้ำมามันจะมาเป็นร่องน้ำ เวลาปล่อยกระทงออกไป มันจะลอยไปตามร่องน้ำเป็นสาย
เนื่องจากเขาปล่อยแบบต่อเนื่องกัน กระทงก็เลยไหลไปเป็นสาย เป็นภาพที่งามมาก
การบูชาพระแม่คงคาก็คือ
การระลึกว่าตลอดทั้งปีที่ผ่านมา เราได้อาศัยน้ำในการดำรงชีวิต
เพราะฉะนั้นต้องแสดงความขอบคุณน้ำ แสดงความขอบคุณไม่ใช่แค่ลอยกระทงเฉย ๆ ต้องรู้คุณน้ำด้วย
แล้วก็ใช้น้ำอย่างคุ้มค่า ไม่ใช้ทิ้งใช้ขว้าง เพราะน้ำไม่ได้มีเหลือเฟือ
ต่อไปจะแย่งน้ำกัน ตอนมีน้ำอยู่ไม่รู้สึก พอแล้งน้ำก็จะพบว่า
บางครั้งถึงกับอาจจะทำศึกสงครามแย่งชิงน้ำกัน จะเห็นคุณค่าของน้ำตอนที่ขาด
เพราะฉะนั้นต้องใช้น้ำอย่างรู้คุณค่า
แล้วก็ไม่ทำให้น้ำสกปรก ไม่ปล่อยของเสียลงน้ำ เป็นต้น
รณรงค์ให้ทุกคนรู้จักการประหยัดน้ำ ใช้น้ำให้ถูกวิธีและไม่ทำให้แหล่งน้ำเสียหาย
นี่คือการขอขมาพระแม่คงคา และแสดงความขอบคุณพระแม่คงคาที่ถูกต้อง
ไม่ใช่ไปไหว้เทวดาพระแม่คงคา ไม่ใช่อย่างนั้น แต่แสดงความขอบคุณกับน้ำ
ว่าเป็นสิ่งที่หล่อเลี้ยงชีวิตเรา ฉะนั้นเราต้องใช้น้ำให้คุ้มค่าและเกิดประโยชน์
ถ้าอย่างนี้ถูกหลัก
Cr.พระมหาสมชาย
ฐานวุฑฺโฒ
รายการข้อคิดรอบตัว
วันลอยกระทง วันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 ปีนี้ ตรงกับวันเสาร์ที่ 31 ตุลาคม พุทธศักราช 2563 วัดพระธรรมกาย พระมหาธรรมกายเจดีย์ พระมหาเจดีย์พระพุทธเจ้าล้านพระองค์ ได้จัดให้มีพิธีฉลองชัยชิตังเม สวดธรรมจักรให้ได้ 2,833,000,000 จบ เพื่อน้อมถวายเป็นพุทธบูชา
ร่วมลอยกระทงธรรม ณ วัดพระธรรมกาย เพื่อน้อมกราบถวายเป็นพุทธบูชา เติมบุญเติมบารมีเติมความเป็นสิริมงคล แก่ยอดกัลยาณมิตรทุกท่าน อานิสงส์แห่งบุญนี้จักทำให้ทุกท่าน ประสบแต่ความสุขความเจริญสมปรารถนาทุกประการ
ท้ายที่สุดนี้ในวันอาทิตย์ที่ 25 ตุลาคม พุทธศักราช 2563 เป็นวันทอดผ้ามหากฐินมหากาลทาน วัดพระธรรมกาย ทุกวัด 1 ปีทอดได้ครั้งเดียว
บุญใหญ่อันไม่มีประมาณ
จึงใคร่ขอเรียนเชิญพุทธศาสนิกชนทุกท่าน ร่วมพิธีโดยพร้อมเพรียงกัน อานิสงส์ผลบุญนี้ จักยังให้สังคมอุดมคติกลับคืนมา สู่ผืนแผ่นดินไทยและผืนโลกนี้อย่างง่ายดายเป็นอัศจรรย์
ตนแลเป็นที่พึ่งแห่งตน
บุญใครทำใครได้
บุญไม่มีขาย อยากได้ต้องทำเอง
การสั่งสมบุญนำสุขมาให้
บุญอยู่เบื้องหลังความสุขและความสำเร็จทั้งมวล
กราบขอบพระคุณที่มาแห่งความสมบูรณ์ของบลอค :
เทศกาลลอยกระทงมีที่มาที่ไปอย่างไร คลิก โดยพม.สมชาย ฐานวุฑฺโฒ รายการข้อคิดรอบตัว
ลิงก์สวดธรรมจักร สวดเสร็จ กดไลค์ กดแชร์ กดติดตาม เพื่อเป็นกำลังใจ
น้อมกราบสาธุ สาธุ สาธุครับ
ตอบลบสาธุ สาธุ สาธุ
ตอบลบขอกราบนมัสการและขอกราบอนุโมทนาบุญ สาธุ
ตอบลบ