พิธีบุญทอดผ้าป่าสามัคคียุคพุทธกาลจวบจนปัจจุบันกาล

การทอดผ้า คือการวางผ้าด้วยความเคารพ

เดิมทีเดียว “การทอดผ้าป่า” เป็นสิ่งที่ไม่เคยเกิดขึ้นเลยในยุคต้นๆ ของสมัยพุทธกาล เหตุเพราะ พระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังไม่ทรงมีพระบรมพุทธานุญาตให้พระภิกษุรับ “คฤหบดีจีวร” หรือ “จีวรที่มีผู้ถวายโดยตรง”

พิธีการทำบุญทอดผ้าป่า มีประวัติความเป็นมาอย่างไร ?

แต่ก่อนที่จะได้ไปทำบุญทอดผ้าป่านี้ เราก็ควรที่จะศึกษาประวัติความเป็นมาของการทำบุญทอดผ้าป่ากันก่อนว่า  ผู้ที่เป็นบุคคลในประวัติศาสตร์แห่งการทอดผ้าป่าหรือทอดผ้าบังสุกุลท่านแรกนั้นเป็นผู้ที่ไม่ธรรมดา เพราะเนื่องจากเธอเป็นถึงเทพธิดาที่อยู่บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ที่มีนามอันไพเราะว่า “เทพธิดาชาลินี”

เรื่องก็มีอยู่ว่า ในวันหนึ่ง "พระอนุรุทธะเถระ" ผู้มีจีวรเก่าได้กำลังเที่ยวแสวงหาเศษผ้าจากกองหยากเยื่อ ต่างๆ เพื่อเอาไปทำจีวร  ขณะที่พระอนุรุทธเถระกำลังเที่ยวแสวงหาเศษผ้าอยู่นั้นเทพธิดาชาลินีก็ได้ไปเห็นเข้า เธอจึงตั้งใจว่าจะเอาผ้าทิพย์ 3 ผืน ยาว 13 ศอก กว้าง 4 ศอก น้อมถวายแด่ท่าน  แต่แล้วเธอก็กลับฉุกคิดในใจได้ว่า “ถ้าเราจะถวายโดยตรงพระเถระก็จะไม่รับ”  เนื่องจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังไม่ทรงมีพระบรมพุทธานุญาตให้รับ เทพธิดาชาลินีจึงได้น้อมนำเอาผ้าทิพย์ของเธอไปใส่ไว้ในกองหยากเยื่อ บริเวณที่พระอนุรุทธเถระท่านเดินผ่านพอดี  และเธอก็ตั้งใจให้ชายผ้าทิพย์โผล่พ้นออกมาให้ดูเห็นง่ายๆ  ทำให้พระอนุรุทธเถระท่านได้เห็นผ้าทิพย์  ท่านก็จับที่ชายผ้าแล้วดึงขึ้นมาเพื่อนำไปทำจีวรต่อไป

เหตุการณ์เป็นเช่นนี้ที่เป็นจุดเริ่มต้น  จึงทำให้ผู้ใจบุญในสมัยพุทธกาลเกิดความคิดที่จะทำตามแบบเทพธิดาชาลินี   ด้วยการจงใจนำผ้า ไปไว้ตามที่ต่างๆ เช่น ที่ต้นไม้,  ตามกองขยะ, กองหยากเยื่อ, ในป่า  หรือตามข้างทาง  เป็นต้น สถานที่จะวางผ้าทิ้งไว้นั้นผู้ใจบุญเห็นแล้วว่าพระภิกษุสงฆ์จะต้องเดินผ่าน  เมื่อมีพระภิกษุเดินไปพบผ้าดังกล่าวท่านก็จะหยิบและนำผ้า ไปทำเป็นจีวร เพราะถือว่าเป็นผ้าที่ไม่มีเจ้าของซึ่งผ้าชนิดนี้จะเรียกว่า “ผ้าป่า” เพราะเอามาจากป่า หรือ “ผ้าบังสุกุล” ที่แปลว่า ผ้าเปื้อนฝุ่นนั่นเอง

 

สำหรับประวัติพิธีทอดผ้าป่าในเมืองไทย

พิธีทอดผ้าป่าได้เริ่มจัดขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 4 ด้วยทรงพระประสงค์จะรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีในทางพระพุทธศาสนาไว้ให้พสกนิกรผู้อยู่ใต้พระบารมีของพระองค์

ความจริงแล้ว การทอดผ้าป่ามีอยู่อย่างเดียว คือการนำผ้าไปทิ้งไว้ดังที่กล่าวมาแล้ว แต่ในปัจจุบันนิยมทำในรูปแบบต่างๆ แตกต่างกันไป จึงมีชื่อเรียกเป็น 3 อย่าง คือ

1.ผ้าป่าหางกฐิน หรือ ผ้าป่าแถมกฐิน
2.ผ้าป่าโยง
3.ผ้าป่าสามัคคี

1.ผ้าป่าหางกฐิน ได้แก่ผ้าป่าที่เจ้าภาพจัดให้มีขึ้น ต่อจากการทอดกฐิน คือเมื่อทำพิธีทอดกฐินเสร็จแล้ว ก็ให้มีการทอดผ้าป่าด้วยเลย จึงเรียกว่าผ้าป่าหางกฐิน หรือ ผ้าป่าแถมกฐิน

2.ผ้าป่าโยง หรือผ้าป่ากลางน้ำได้แก่ ผ้าป่าที่จัดทำรวมๆ กันหลายกอง นำบรรทุกเรือแห่ไปทอดตามวัดต่างๆ ที่อยู่ริมแม่น้ำ จึงเรียกว่าผ้าป่าโยง จะมีเจ้าภาพเดียวหรือหลายเจ้าภาพก็ได้

3.ผ้าป่าสามัคคี ได้แก่ ผ้าป่าที่มีการแจกฎีกาบอกบุญไปตาม สถานที่ต่างๆ ให้ร่วมกันทำบุญแล้วแต่ศรัทธา โดยจัดเป็นกองผ้าป่ามารวมกัน จะเป็นกี่กองก็ได้ เมื่อถึงวันทอดจะมีขบวนแห่ผ้าป่ามารวมกันที่วัดอย่างสนุกสนาน บางที่จุดประสงค์ ก็เพื่อร่วมกันหาเงิน สร้างถาวรวัตถุต่างๆ เช่น โบสถ์ วิหาร ศาลาการเปรียญ  ฯลฯ

พิธีทอดผ้าป่า

ให้ผู้เป็นเจ้าภาพไปแจ้งความประสงค์แก่เจ้าอาวาส ที่ต้องการจะนำผ้าป่ามาทอด เรียกว่าเป็นการจองผ้าป่าเมื่อกำหนดเวลาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ก็ทำการตั้งองค์ผ้าป่า ซึ่งสิ่งสำคัญที่จะต้องมีก็คือ

1.ผ้า

2.กิ่งไม้สำหรับพาดผ้า

3.ให้อุทิศถวายพระรูปใดรูปหนึ่ง

การตั้งองค์ผ้าป่า

เจ้าภาพจะจัดหาผ้าสำหรับพระภิกษุมาผืนหนึ่ง อาจเป็นสบง จีวร สังฆาฏิ หรือทั้ง 3 อย่าง แล้วแต่ศรัทธาเพราะไม่มีข้อกำหนด นำกิ่งไม้ไปปักไว้ในภาชนะขนาดพอสมควร เพื่อใช้เป็นที่พาดผ้าป่า และใช้สำหรับนำสิ่งของเครื่องใช้ที่จะถวายพระ เช่น  ปัจจัยสี่ ยารักษาโรค เครื่องนุ่งห่ม   สำหรับปัจจัยนั้นนิยมเสียบไว้กับกิ่งไม้ในกองผ้าป่านั้น

บุญทอดผ้าป่าถือเป็น “มหาสังฆทาน” คือ เป็นการถวายทานที่ไม่ เจาะจงแก่ภิกษุรูปใดรูปหนึ่ง ซึ่งเป็นบุญที่จัดเป็นสังฆทาน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า มีอานิสงส์มากกว่าการถวายแบบ “ปาฏิปุคคลิกทาน”  คือการถวายทานจำเพาะเจาะจงแด่พระองค์รูปเดียว

           

บุญทอดผ้าป่าถือเป็นบุญที่สามารถทำได้ทุกฤดูกาล และที่สำคัญ วัดๆ หนึ่งจะจัดให้มีการทำบุญทอดผ้าป่ากี่ครั้งต่อปีก็ได้ สำคัญบุญทอดผ้าป่านั้นเป็นบุญที่มีเฉพาะในพระพุทธศาสนาเท่านั้น ถ้าหากไม่มีการบังเกิดขึ้นของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า  พระธรรม  และพระสงฆ์แล้วเราก็ไม่มีโอกาสได้ทำบุญทอดผ้าป่านั่นเอง

อานิสงส์ของการทำบุญทอดผ้าป่า

1.เป็นการสงเคราะห์พระสงฆ์ให้สะดวกด้วยปัจจัยสี่ หรือสิ่งที่จำเป็นในการครองสมณเพศ มีจีวร หรือผ้านุ่งห่ม เป็นต้น

2.เป็นการช่วยเหลือทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา เพราะเมื่อพระสงฆ์ได้รับความสะดวกตามสมควรก็จะได้เป็นกำลังสืบต่ออายุพระพุทธศาสนา

3.ได้ชื่อว่าเป็นการถวายทานแด่ท่านผู้ทรงศีล ซึ่งนับเป็นการบูชาท่านผู้ทรงศีล-บูชาท่านผู้ควรบูชา และเป็นทานที่มีคุณค่าสูง

4.เป็นการอบรมจิตใจของผู้บริจาคให้มีการเสียสละเพื่อประโยชน์ส่วนรวมคือพระพุทธศาสนาซึ่งเป็นหลักทางจิตใจของประชาชนในชาติสืบไป

5.เป็นการส่งเสริมความมีสามัคคีธรรมของหมู่คณะ

6.เป็นการส่งเสริมสนับสนุนให้ชุมชนมีความมั่นคง เป็นปึกแผ่นสืบไป

สรุป ผลแห่งบุญทั้งหมดก็จะช่วยเสริมส่งให้ชีวิตในปัจจุบันของเรา ไปแบบสุดๆ คือ รวยแล้ว รวยอีก รวยขึ้นไปแบบไม่มีที่สิ้นสุดนั่นเอง  ด้วยผลแห่งบุญจากการทอดผ้าป่านี้ ยังจะไปช่วยตัดรอนผังแห่งความตระหนี่ที่มีอยู่ในใจของพวกเราทุกคนให้ออกไปอีกด้วย ซึ่งผังแห่งความตระหนี่นั้นถือว่าเป็นอันตรายต่อชีวิตของเรามากๆ เพราะจะทำให้ชีวิตของเราพบกับความลำบากยากจน ถ้าผังแห่งความตระหนี่หนาแน่นมากเท่าไหร่ ชีวิตของเราก็จะยิ่งยากจนข้นแค้นมากขึ้นไปเท่านั้น

cr.www.dmc.tv

แต่พอเราได้ทำบุญทอดผ้าป่าเป็นสังฆทาน บุญนี้ก็จะไปช่วยกำจัดผังแห่งความตระหนี่ที่ทำให้การยากจนนั้นออกไป จากหนักก็จะค่อยๆ เบาบาง เจือจางลงไปเรื่อยๆ  เมื่อผังแห่งความตระหนี่หมดไป พวกเราทุกคนก็จะรวยจนไม่มีโอกาสได้รู้จักกับคำว่ายากจนอีกเลย และจะทำให้ชีวิตของเราเปลี่ยนจากคนยากจนมาเป็นคนจนยาก จากคนมีมั่ง ไม่มีมั่ง มาเป็นคนมั่งมีอย่างมั่งคั่ง คือ พวกเราทุกคนจะรวยแบบไม่มีโอกาสได้รู้จักกับคำว่ายากจนอีกเลย เหมือนอย่างเจ้าชายอนุรุทธะที่ไม่รู้จักกับคำว่า “ ไม่มี “  ตราบกระทั่งบรรลุมรรคผลนิพพาน

วันธรรมชัยวันแห่งชัยชนะโดยธรรม วันจันทร์ที่ 27สิงหาคม พ.ศ.2561 ครบรอบปีที่ 50 ของการเข้าสู่ร่มผ้ากาสาวพัตร์ของหลวงพ่อธัมมชโย ณ วัดปากน้ำ ภาษีเจริญ 

เรียนเชิญลูกศิษย์วัดพระธรรมกายทั่วโลกและผู้มีบุญทุกท่าน ร่วมพิธีทอดผ้าป่าบำรุงวัดพระธรรมกายและเป็นส่วนหนึ่งในการอัญเชิญผ้าป่าและร่วมสวดธรรมจักรให้ได้662ล้านจบ เพื่อน้อมนำบุญถวายเป็นพุทธบูชาและบูชาธรรมพระผู้มีชัยชนะโดยธรรม 

ความกตัญญูเป็นเครื่องหมายของศิษย์ดี 

ศิษย์ดีต้องมีความกตัญญู 

ขอกราบอนุโมทนาบุญ สาธุค่ะ

ขอขอบคุณ(ข้อมูลเพิ่มเติม)
ผ้าป่าโยง
ผ้าป่าสามัคคี
ภาพพิธีบุญทอดผ้าป่า
วันธรรมชัยวันแห่งชัยชนะโดยธรรม
ทบทวนฝันในฝัน วันที่ 16 พย. 54 พิธีทอดผ้าป่า และประวัติความเป็นมาของการทำบุญทอดผ้าป่า